Ας θέσουμε ορισμένες θεμελιώδεις σταθερές, για να μπορέσετε να κατανοήσετε την ροή του Λόγου στο παρόν άρθρο.
Α) Οι ανθρώπινες σχέσεις, όσο "απλές" κι αν φαντάζουν, μόνο απλές δεν είναι. Ο Άνθρωπος ως θηλαστικό, έχει έμφυτα τον φόβο να τον κατακλύζει και να τον καθοδηγεί. Εξαιτίας του φόβου, γεννιούνται όλες οι δυσαρμονίες μεταξύ των ανθρωπίνων σχέσεων. Φυσικά υπάρχουν και οι δυσαρμονίες ασύμβατων χαρακτήρων ή προσωπικοτήτων. Όμως στο μεγαλύτερο ποσοστό, η κύρια αιτία είναι ο φόβος και η άγνοια.
Β) Στον διαδραστικό, γραπτό λόγο, είναι πανεύκολο να υπάρξει δυσαρμονία, παρανοήσεις και παρεξηγήσεις. Κάθε άνθρωπος έχει μεγαλώσει με διαφορετικό τρόπο και μοτίβο σκέψης. Αντίστοιχο της γειτονιάς, της οικογένειας και εν γένει του περιβάλλοντός του. Αντίστοιχο της παιδείας του, αν διαθέτει, όπως και της ανατροφής του.
Όταν, στην ιδια παρέα ή σε μια νέα γνωριμία είναι δύσκολο να υπάρξει επικοινωνία και εναρμόνιση μεταξύ δύο ανθρώπων, ή όταν μεταξύ φίλων και ανθρώπων που γνωρίζονται χρόνια, παρατηρείται το φαινόμενο της κακής επικοινωνίας, φαντάζεται κανείς εύλογα τι μπορεί να συμβεί στον απρόσωπο διαδραστικό γραπτό λόγο. Τι παρεξηγήσεις, παρανοήσεις και διαστρεβλώσεις μπορούν να προκύψουν. Η τρίχα να γίνει τριχιά και το άσπρο να γίνει μαύρο. Ακόμα και ο τρόπος που χρησιμοποιούν λέξεις και εκφράσεις άνθρωποι της ίδιας γλωσσικής ομάδας (π.χ Ελληνόφωνοι) διαφέρει από τόπο σε τόπο, από ομάδες ή παρέες ανθρώπων μέχρι και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Υπάρχει η "κοινή" γλώσσα, η οποία είναι συνήθως η γλώσσα που χρησιμοποιούμε ως κοπάδια και μάζες (ομάδα ποδοσφαίρου, πολιτική ιδεολογία ή κόμμα, ταξικές και εθνικές διαφορές κ.ο.κ), μα υπάρχει και η ατομική γλώσσα, η περιορισμένου εύρους ανθρώπων "κώδικας" συμπεριφοράς και επικοινωνίας.
Γ) Στον διαδραστικό γραπτό λόγο, άλλοι παίρνουν στα σοβαρά την συμμετοχή τους σε μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook, άλλοι μπαίνουν από περιέργεια, άλλοι από ανάγκη να καλύψουν την μοναξιά τους, άλλοι για την πολιτική, άλλοι για ενημέρωση. Υπάρχουν χιλιάδες λόγοι που κάποιος μπαίνει σε μια τέτοια σελίδα. Όπως αντίστοιχα και χιλιάδες προθέσεις.
Είναι εξαιρετικά σπάνιο, και προσωπικά ευτυχώς μου έχει συμβεί, να μπορέσεις να επικοινωνήσεις με αγνώστους ανθρώπους σε βάθος μέσα από το facebook ή τα μέσα δικτύωσης στο σύνολό τους, είτε προκύψει διαπροσωπική γνωριμία και επέκταση μιας σχέσεως σε ανθρώπινο επίπεδο, είτε δεν προκύψει.
Είναι εξαιρετικά σπάνιο, διότι διευρύνει το χάσμα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, αντί να το μειώνει. Εάν οι άνθρωποι ήμασταν ομοίων ταχυτήτων κατανόησης, αντίληψης και όσο το δυνατόν όμοιας συμπεριφοράς και σκέψης, τέτοιο ζήτημα δεν θα προέκυπτε ποτέ. Όμως, όσο κι αν δεν αρέσει, μόνο όμοιοι δεν είμαστε.
Τι κάνουμε επί της ουσίας στο facebook και σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης; Παραθέτουμε σκέψεις. Άλλοι εύγλωττα και δομημένα, άλλοι άγαρμπα, άλλοι με ευγένεια, άλλοι με αγένεια, άλλοι από αίσθηση βαρεμάρας με greeklish, άλλοι από άγνοια πληκτρολογίου ανορθόγραφα, άλλοι επειδή όντως είναι ανορθόγραφοι κ.ο.κ. Με λίγα λόγια, στο facebook, προσπαθούμε να αποτυπώσουμε τις σκέψεις μας μέσα από το πληκτρολόγιο και να τις κοινωνήσουμε στον συνάνθρωπό μας. Άλλοι αυθόρμητες σκέψεις, άλλοι επίτηδες διαμορφωμένες και επεξεργασμένες σκέψεις, άλλοι ενστικτώδεις σκέψεις. Εκατομμύρια άνθρωποι, εκατομμύρια προθέσεις. Χάος.
Όσο βαθύτερα κοινωνείς και επικοινωνείς στα μέσα δικτύωσης, πέρα του κινδύνου να εθιστείς και να απορροφηθείς, υπάρχει και ο κίνδυνος να επηρεαστείς σε επίπεδο σκέψεων ή σε επίπεδο τρόπου σκέψης. Όταν διαβάζεις σχεδόν ένα βιβλίο την ημέρα σε σχόλια, αναρτήσεις, νέα, σκέψεις και ιδέες άλλων, σε συνδυασμό με άρθρα κ.ά., είναι δεδομένο, πως ο διανοητικός σου επεξεργαστής θα επηρεαστεί βαθύτατα από ενα σημείο και μετά, διότι ναι μεν είσαι ενεργητικός χρήστης και όχι παθητικός δέκτης όπως στην τηλεόραση, αλλά σίγουρα περισσότερο διαβάζεις και παρατηρείς, από το να γράφεις. Με λίγα λόγια, το facebook είναι ένα δίκτυο δισεκατομμυρίων σκέψεων. Εάν το συνδυάσουμε δε και με τους τόνους ενέργειας και κόπου (σπαταλάμε ενέργεια και κόπο έστω και να πληκτρολογήσουμε ή να κάνουμε κλικ με το ποντίκι, πόσο μάλλον να επικοινωνήσουμε με άλλους ανθρώπους εκτεταμένα), τότε καταλαβαίνουμε πως είναι ένα ορατό και αόρατο δίκτυο, όμοιο με το συλλογικό ασυνείδητο, μα σε ορατή μορφή και με την δυνατότητα άμεσης επιρροής. Αν το συνδυάσουμε και με την σταθερά πως ό,τι βλέπουμε και ακούμε αυτόματα αποθηκεύεται στο υποσυνείδητό μας, τότε καταλαβαίνουμε τι όγκο δεδομένων και πόσο εύκολα το facebook μας "απασφαλίζει" από το συνειδητό, από ένα Χ όριο χρήσης του και μετά.
Το facebook, είναι η χαρά του Λύκου. Του όποιου λύκου, άσχετα απόχρωσης, ιδεολογίας, προθέσεων. Μπορείς, εάν έχεις το χάρισμα του Λόγου, να παρασύρεις κόσμο στο να βγει στον δρόμο. Μπορείς πανεύκολα να διαστρεβλώσεις νοήματα, προσωπικά δεδομένα, να κάνεις "κουρελόχαρτο" τόμους βιβλίων ή "ορθής" επιχειρηματολογίας μόνο και μόνο για να πείσεις ή να επιβληθείς. Μπορείς να κοιμίσεις ανθρώπους, να ταρακουνήσεις ανθρώπους, να τρομάξεις ανθρώπους. Σε χωρίζει η απόσταση, την οποία απόσταση την υπερκαλύπτει η σύνδεση των νευρώνων του ίδιου του εργαλείου. Δεν είσαι απλά συνδεδεμένος με μια σελίδα. Είσαι μέσα στην σελίδα. Επενδύεις συναισθηματικά. Αποκτάς προσδοκίες. Κρίνεις συμπεριφορές ασυναίσθητα ή συνειδητά. Και τι κρίνεις κατ' ουσίαν; Σκέψεις. Φευγαλέες σκέψεις ή και ώριμες σκέψεις που κατά 90% δεν θα τις έχεις καταλάβει, γιατι απαιτούνται και οι 5-6 αισθήσεις μας για να κατανοήσουμε πλήρως βαθύτερα νοήματα (αυτό το κομμάτι είναι σπόντα προς τον εαυτό μου τον ίδιο και σε "πνευματικούς" "φίλους" στο φατσοβιβλίο).
Δεν είναι το ίδιο όπως την εποχή των γραμμάτων ή ακόμα και των χρονοβόρων email. Εκεί έστελνες στοχευμένα, λακωνικά και σύντομα, συνήθως σε άτομο ομοίου βεληνεκούς και ενδιαφέροντος με σένα, ό,τι θα ήθελες να μοιραστείς ή να δηλώσεις. Ακόμα και την εποχή των γραμμάτων, κοπιάζανε οι άνθρωποι 2 και 3 φορές έως ότου το γράψουν. Γιατί αυτό; Γιατί ήθελαν πριν την αποστολή του μέσω του ταχυδρομείου, να είναι σίγουροι πως τα είπαν όλα, σωστά και ολοκληρωμένα. Κάτι που ΔΕΝ συμβαίνει στο facebook των συνεχών διακοπών σε μια "live" συζήτηση ή της οχλοκρατίας σχολιασμού. Συνήθως δεν διαβάζουν ούτε τα μισά απ' όσα θα γράψεις, είτε από κούραση, είτε από εγωισμό και ανυπαρξία διάθεσης για πραγματική επικοινωνία. Ελάχιστοι θέλουν πραγματικά να επικοινωνήσουν στα μέσα κοινωνικά δικτύωσης. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, θέλουν απλά να προβάλλουν τις σκέψεις τους, έναντι των υπολοίπων και να πάρουν την "δόση" ικανοποίησης, που στερούνται στον πραγματικό κόσμο.
Ό,τι ψυχολογικό κουβαλάει ο καθένας, εκφράζεται με σκέψεις μέσα από το facebook. Ψυχοθεραπευτικό λένε κάποιοι. Ψυχασθενικό λέω εγώ. Αντί να πας να τρέξεις να ξελαμπικάρεις ή να βγεις με έναν φίλο να μιλήσεις κοιτώντας τον στα μάτια, θα καθίσεις να πεις τον πόνο σου "έτσι" περιμένοντας να σε καταλάβουν κι από πάνω. Μα δεν πρόκειται να συμβεί αυτό. Δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Όταν σε διαπροσωπικές επαφές σπάνια σε καταλαβαίνουν απόλυτα, πως περιμένεις εδώ να σε καταλάβουν ή να επικοινωνήσεις ή πόσο μάλλον να "λύσεις" και διαφωνίες ή διαφορές;
Όταν όλα τα έμφυτα κόμπλεξ που κάθε άνθρωπος κουβαλάει λίγο ως πολύ, εκδηλώνονται πίσω από μια οθόνη με ψευτοεπιχειρήματα τύπου "τρολλάρισμα" και ο κάθε κοινωνικά κακομοίρης βρίσκει ευκαιρία να βγάλει τα απωθημένα του από την ασφάλεια του laptop του, δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει κάτι γόνιμο ή θετικό. Το facebook μολύνει ακόμα και τις ήδη απτές ανθρώπινες σχέσεις. Διαβρώνει την επικοινωνία αντί να την διευκολύνει. Θα μπορούσε να την διευκολύνει, αν το χρησιμοποιούσαμε μόνο σε πλαίσιο "τι ωρα θα βρεθούμε; Που; Έγινε". Το κάνουμε όμως;
ΑΝ οι άνθρωποι ήταν συνειδητοί και σώφρονες, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα θαυμάσιο εργαλείο. Εργαλείο φθηνής και άμεσης επαφής. Αυτό όμως δεν θα μπορέσει να συμβεί, διότι η επαφή, η αληθινή επαφή, πηγάζει από την καρδιά. Ποτέ δεν θα μπορέσει το facebook να αντικαταστήσει την 6η αίσθηση. Την μαγεία της προσμονής για ένα γράμμα, όπως κάποτε που συνοδευόταν από χίλιες εικόνες και χίλιες αισθήσεις, ή μια δομημένη ανταπάντηση 2 γνωστικών ανθρώπων πάνω σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα.
Μα γνωρίζω πολλούς ανθρώπους, μου αρέσει να γνωρίζω νέους ανθρώπους.
Όταν δεν έχεις γνωρίσει καλά καλά τους ήδη "γνωστούς" σου και τον περίγυρό σου, είναι ποτέ δυνατόν να γνωρίσεις έτσι, κάποιον άλλον; Σίγουρα θα βρεις ιδεολογικά ή νοητικά ομοίους με σένα. Ποιός σου εγγυάται όμως πως θα ταίριαζες μαζί τους σε μια πραγματική επαφή; Κι επειδή κάποιος είναι "κοντά" σε σένα ιδεολογικά και σε ειρμό σκέψης, ποιός σου εγγυάται πως θα είστε συμβατοί χαρακτήρες ή θα έχετε όμοια αντανακλαστικά, βιώματα ή τρόπο αντίληψης, προκειμένου να επικοινωνήσετε;
Όταν το παραμικρό μπορεί να σταθεί αφορμή και αιτία παρερμηνείας και έντονης διαφωνίας, γιατί ο διαρκής ειρμός σκέψεων σίγουρα δεν αποτελεί και εχέγγυο υγιούς επικοινωνίας, πως μπορείς να είσαι σίγουρος πως στην πραγματική ζωή θα "συμβαδίσεις" με κάποιον;
Φυσικά και υπάρχουν εξαιρέσεις. Σε κάθε ζήτημα υπάρχουν εξαιρέσεις. Έχω βιώσει εξαιρέσεις, σε έναν τεράστιο όγκο απογοητεύσεων.
Και γιατί δεν το διαγράφεις οριστικά για να ανακουφιστείς απ' όλα όσα προανέφερες;
Κάποια στιγμή νομοτελειακά θα το πράξω. Προς το παρόν, κοινωνώ την παρούσα προσπάθεια μέσα από εκεί και με όσο το δυνατόν αυστηρότερο φιλτράρισμα ανθρώπων. Διότι αποτελεί έναν τζάμπα τρόπο συννενόησης σε πρακτικό επίπεδο. Διότι καλώς ή κακώς, οι άνθρωποι ξεχάσανε τα παλαιότερα διαδραστικά προγράμματα επικοινωνίας, άλλα καταργήθηκαν, άλλα αγνοήθηκαν και όλα συγκεντρώθηκαν εντός του facebook.
Εξάλλου για τους εμπνευστές του εγχειρήματος, αγελαία κοπάδια είμαστε από τα οποία είτε κονομάνε, είτε δημιουργούν προϋποθέσεις ελέγχου αντιδράσεων και σκέψης. Σκέψης που το facebook ατροφεί και αδυνατίζει, διότι απενεργοποιεί την συνειδητότητα. Ποτέ ένα βιβλίο δεν θα μπορέσει να αντικατασταθεί από "σημειώσεις". Ποτέ ένα δομημένο άρθρο, δεν θα μπορέσει να αντικατασταθεί από αγελαία "σχόλια" ανοήτων. Ποτέ μα ποτέ, δεν θα κατορθώσει ένα συγκεντρωτικό μέσο όπως αυτό, να αντικαταστήσει την αξία που είχαν κάποτε τα forums του νοητικού κόπου και μόχθου στο πεδίο της αντιπαράθεσης γνώσεων και επιχειρημάτων, που μπορεί κι εκεί να ήταν ατελέσφορο, αλλά ήταν σαφώς ανώτερου επιπέδου και ουσίας...
Η Αραβική "Άνοιξη" που κατέληξε σε άγρια βαρυχειμωνιά ελπίζω να σας "έπεισε" πως δεν υπάρχουν "αυθόρμητες" επαναστάσεις μέσα απο το fb...
Μην κρίνετε μέσα απο το fb συνανθρώπους σας διότι οι "σκέψεις" μας δεν είναι η Γνώση ή οι απόψεις μας, πόσο μάλλον οι πράξεις μας.
Μην διχάζεστε μέσα απο το fb διότι την απτή αντιπαράθεση και διαφωνία, δεν θα μπορέσει τίποτα να την αντικαταστήσει, όπως και την αξία αυτού.
Μην βγάζετε συμπεράσματα της εικόνας και του fast food σκέψης ή στοχασμού. Είναι μια πλάνη...
Χρησιμοποιήστε το ως αυτό που είναι ή που μπορεί να είναι.
Ένα εργαλείο...
ΠΗΓΗ: Knights of creation