ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ - ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

Διονύσιος Σολωμός

Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν

Ἀποτελεῖται ἀπὸ 158 τετράστιχα - στροφές· ἤτοι, 632 στίχους. Τὸ πρῶτο τετράστιχο ἐπαναλαμβάνεται μία φορά: 122, ἐνῷ τὸ δεύτερο τετράστιχο 3 φορές: 16, 74, 87. Τὸ μέτρο εἶναι τροχαϊκὸ ἑπτασύλλαβο καὶ ὀκτασύλλαβο.

ΠΡΕΠΕΙ ΠΡΩΤΑ ΜΕ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΕΙ Ο ΝΟΥΣ, ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ Η ΚΑΡΔΙΑ ΘΕΡΜΑ ΝΑ ΑΙΣΘΑΝΘΕΙ Ο,ΤΙ Ο ΝΟΥΣ ΕΣΥΝΕΛΑΒΕ!  

Διονύσιος Σολωμός

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ: 
"ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ 

ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ".
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΚΦΩΝΗΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΠΑ & ΧΟΡΩΔΙΑ
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΗΛΙΑΣ ΚΛΩΝΑΡΙΔΗΣ - ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ & ΧΟΡΩΔΙΑ

1.-Ο ΟΡΚΟΣ:

Ορκίζουν σε στη στάχτη αυτή.

ΛΟΓΟ - ΕΡΓΟ - ΝΟΗΜΑ! 

2.-Η ΥΛΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Κάμε ώστε ο μικρός Κύκλος, μέσα εις τον οποίο κινιέται η πολιορκημένη πόλη, να ξεσκεπάζει εις την ατμοσφαίρα του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδας, για την υλική θέση, οπού αξίζει τόσο για εκείνους οπού θέλουν να τη βαστάξουν, όσο για εκείνους οπού θέλουν να την αρπάξουν, και, για την ηθική θέση, τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητος.
Τοιουτοτρόπως η υπόθεση δένεται με το παγκόσμιο σύστημα. -Ιδές τον Προμηθέα και  εν γένει τα συγγράμματα του Αισχύλου. -Ας φανεί καθαρά η μικρότης του τόπου και ο σιδερένιος και ασύντριφτος κύκλος οπού την έχει κλεισμένη.
Τοιουτοτρόπως από τη μικρότητα του τόπου, ο οποίος παλεύει με μεγάλες ενάντιες δύναμες, θέλει έβγουν οι Μεγάλες Ουσίες.


3.-ΑΚΡΑ -ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ- ΣΙΩΠΗ

Ἄκρα τοῦ τάφου σιωπὴ στὸν κάμπο βασιλεύει·
Λαλεῖ πουλί, παίρνει σπειρί, κ᾿ ἡ μάνα τὸ ζηλεύει.
Τὰ μάτια ἡ πείνα ἐμαύρισε· στὰ μάτια ἡ μάνα μνέει·
Στέκει ὁ Σουλιώτης ὁ καλὸς παράμερα, καὶ κλαίει:
«Ἔρμο τουφέκι σκοτεινό, τί σ᾿ ἔχω ῾γὼ στὸ χέρι;
Ὁποῦ σὺ μοὔγινες βαρὺ κι ὁ Ἀγαρηνὸς τὸ ξέρει.»

                                          *****

Το Μεσολόγγι ανακηρύχθηκε ιερή πόλη με διάταγμα του πρώτου Κυβερνήτη τής Ελεύθερης Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια. Στην είσοδο τής πόλης -ακόμα και σήμερα- μπορεί κανείς να δεί γραμμένο το εξής: ΚΑΘΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΤΗΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, υπό την έννοια ότι μετέχει στο ηρωικό πνεύμα εκείνων που μετέτρεψαν μια μικρή πόλη σε σύμβολο ενός ολόκληρου Αγώνα!

ΠΗΓΗ

ΖΑΚΥΝΘΟΣ: ΚΑΛΒΟΣ ΚΑΙ ΣΟΛΩΜΟΣ

Το κινηματογραφικό δοκίμιο περιηγείται το νησί της ΖΑΚΥΝΘΟΥ, αναδεικνύοντας όλα τα στοιχεία που συνθέτουν και συμπληρώνουν την αισθητική του τοπίου. 
Την περιήγηση του νησιού συνοδεύει η ανάγνωση αποσπασμάτων του Ζακυνθινού ποιητή ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ από τις Ωδές «Ο ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ», «ΕΙΣ ΜΟΥΣΑΣ», «ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ», της ποιητικής συλλογής «ΛΥΡΑ» και «ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ» της συλλογής «ΛΥΡΙΚΑ». 
Επίσης διαβάζεται η απόδοση του ιταλόγλωσσου σονέτου «l' ISOLA DEL ZANTE» «ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ», το ποίημα «Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ», το ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ «ΕΙΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΑ ΦΡΑΙΖΕΡ» καθώς και απόσπασμα του ποιήματος «Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ» του Ζακυνθινού ποιητή ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι: Σχεδίασμα Γ΄ - Ο Πειρασμός.

Διονύσιος Σολωμός - Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι

Σχεδίασμα Γ΄ - Ὁ Πειρασμός.

Ἔστησ᾿ ὁ Ἔρωτας χορὸ μὲ τὸν ξανθὸν Ἀπρίλη,
κι᾿ ἡ φύσις ηὗρε τὴν καλὴ καὶ τὴ γλυκιά της ὥρα,
καὶ μὲς στὴ σκιὰ ποὺ φούντωσε καὶ κλεῖ δροσιὲς καὶ μόσχους
ἀνάκουστος κιλαϊδισμὸς καὶ λιποθυμισμένος.

Νερὰ καθάρια καὶ γλυκά, νερὰ χαριτωμένα, 5
Χύνονται μὲς στὴν ἄβυσσο τὴ μοσχοβολισμένη,
καὶ παίρνουνε τὸ μόσχο της, κι᾿ ἀφήνουν τὴ δροσιά τους,
κι᾿ οὗλα στὸν ἥλιο δείχνοντας τὰ πλούτια της πηγῆς τους,
τρέχουν ἐδῶ, τρέχουν ἐκεῖ, καὶ κάνουν σὰν ἀηδόνια.

Ἔξ᾿ ἀναβρύζει κι᾿ ἡ ζωή, σ᾿ γῆ, σ᾿ οὐρανό, σὲ κύμα. 10
Ἀλλὰ στῆς λίμνης τὸ νερό, π᾿ ἀκίνητό ‘ναι κι ἄσπρο,
ἀκίνητ᾿ ὅπου κι᾿ ἂν ἰδῆς, καὶ κάτασπρ᾿ ὣς τὸν πάτο,
μὲ μικρὸν ἴσκιον ἄγνωρον ἔπαιξ᾿ ἡ πεταλούδα,
ποὺ ῾χ᾿ εὐωδίσει τ’ς ὕπνους της μέσα στὸν ἄγριο κρίνο.
Ἀλαφροΐσκιωτε καλέ, γιὰ πὲς ἀπόψε τί ‘δες; 15
Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!
Χωρὶς ποσῶς γῆς, οὐρανὸς καὶ θάλασσα νὰ πνένε,
οὐδ᾿ ὅσο κάν᾿ ἡ μέλισσα κοντὰ στὸ λουλουδάκι,
γύρου σὲ κάτι ἀτάραχο π᾿ ἀσπρίζει μὲς στὴ λίμνη,
μονάχο ἀνακατώθηκε τὸ στρογγυλὸ φεγγάρι, 20
κι᾿ ὄμορφη βγαίνει κορασιὰ ντυμένη μὲ τὸ φῶς του.-


ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ


ΑΦΗΓΗΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΠΑ


ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ & ΧΟΡΩΔΙΑ


Βιντεο-δημιουργία: ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ...

ΝΟΥΣ * ΚΑΡΔΙΑ * ΕΛΛΑΔΑ * ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ * ΓΛΩΣΣΑ * ΕΘΝΟΣ * ΑΛΗΘΕΙΑ

Πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβει ο νους, κι έπειτα η καρδιά θερμά να αισθανθεί ό,τι ο νους εσυνέλαβε.

Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου.

Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;

Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές.


Διονύσιος Σολωμός

"ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ": ΛΟΓΟΣ, ΕΡΓΟ, ΝΟΗΜΑ!

ΕΚΦΩΝΗΣΗ: Ορκίζουν σε στη στάχτη αυτή!
Λόγο, Έργο, Νόημα!

ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ ΧΟΡΟΥ: Λόγο, Έργο, Νόημα!

ΤΡΑΓΟΥΔΙ - ΨΑΛΜΟΣ:
Μητέρα, μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα,
Κι αν στο κρυφό μυστήριο ζουν πάντα τα παιδιά σου
Με λογισμό και μ' όνειρο, τι χάρη έχουν τα μάτια,
Τα μάτια τούτα να σε ιδούν μες το πανέρμο δάσος,
Που ξάφνου σου τριγύρισε τ' αθάνατα ποδάρια.
Κοίτα, με φύλλα της Λαμπρής, με φύλλα των Βαϊώνε!
Το θεϊκό σου πάτημα δεν άκουσα, δεν είδα,
ατάραχη σαν ουρανός μ' όλα τα κάλλη πώχει,
που μέρη τόσα φαίνονται και μέρη 'ναι κρυμμένα.
Αλλά, Θεά, δεν ημπορώ ν' ακούσω τη φωνή σου
κι ευθύς εγώ του Ελληνικού κόσμου να τη χαρίσω;
Δόξα 'χ' η μαύρη πέτρα του και το ξερό χορτάρι.

ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ: "ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ"
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΚΦΩΝΗΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΠΑ & ΧΟΡΩΔΙΑ
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ & ΧΟΡΩΔΙΑ

Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΑΣ ΥΜΝΟΥ...

“Ύμνος εις την Ελευθερίαν”,

Eθνικός Ύμνος των Ελλήνων.

1
Σε γνωρίζω από την κόψη
του σπαθιού την τρομερή,
σε γνωρίζω από την όψη,
που με βία μετράει τη γη.

2
Aπ’ τα κόκαλα βγαλμένη
των Eλλήνων τα ιερά,
και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
χαίρε, ω χαίρε, Eλευθεριά!

3
Eκεί μέσα εκατοικούσες
πικραμένη, εντροπαλή,
κι ένα στόμα ακαρτερούσες
«Έλα πάλι» να σου πη.

4
Άργειε να 'λθη εκείνη η μέρα
κι ήταν όλα σιωπηλά,
γιατί τα 'σκιαζε η φοβέρα
και τα πλάκωνε η σκλαβιά.

5
Δυστυχής! Παρηγορία
μόνη σού έμεινε να λες
περασμένα μεγαλεία
και διηγώντας τα να κλαις.

6
Kαι ακαρτέρει και ακαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά,
ένα εκτύπαε τ' άλλο χέρι
από την απελπισιά,

7
κι έλεες "πότε, α! πότε βγάνω
το κεφάλι από τς ερμιές;".
Kαι αποκρίνοντο από πάνω
κλάψες, άλυσες, φωνές.

8
Tότε εσήκωνες το βλέμμα
μες στα κλάιματα θολό,
και εις το ρούχο σου έσταζ' αίμα
πλήθος αίμα ελληνικό.

9
Mε τα ρούχα αιματωμένα
ξέρω ότι έβγαινες κρυφά
να γυρεύης εις τα ξένα
άλλα χέρια δυνατά.

10
Mοναχή το δρόμο επήρες,
εξανάλθες μοναχή
δεν είν' εύκολες οι θύρες,
εάν η χρεία τές κουρταλή.

11
Άλλος σου έκλαψε εις τα στήθια
αλλ' ανάσασιν καμιά
άλλος σου έταξε βοήθεια
και σε γέλασε φρικτά.

12
Άλλοι, οϊμέ! στη συμφορά σου,
οπού εχαίροντο πολύ,
"σύρε να 'βρης τα παιδιά σου,
σύρε", ελέγαν οι σκληροί.

13
Φεύγει οπίσω το ποδάρι
και ολογλήγορο πατεί
ή την πέτρα ή το χορτάρι
που τη δόξα σού ενθυμεί.

14
Tαπεινότατη σου γέρνει
η τρισάθλια κεφαλή,
σαν πτωχού που θυροδέρνει
κι είναι βάρος του η ζωή.

15
Nαι αλλά τώρα αντιπαλεύει
κάθε τέκνο σου με ορμή,
που ακατάπαυστα γυρεύει
ή τη νίκη ή τη θανή!

16
Aπ' τα κόκαλα βγαλμένη
των Eλλήνων τα ιερά,
και σαν πρώτα ανδρειωμένη
χαίρε, ω χαίρε, Eλευθεριά!

...

ΕΞΟΔΟΣ - ΔΡΟΜΟ ΝΑ ΣΧΙΣΟΥΝ ΤΑ ΣΠΑΘΙΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ:
"ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ"
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΦΗΓΗΣΗ: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΠΑ
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΛΑΚΗΣ ΧΑΛΚΙΑΣ & ΧΟΡΩΔΙΑ

ΕΞΟΔΟΣ - ΔΡΟΜΟ ΝΑ ΣΧΙΣΟΥΝ ΤΑ ΣΠΑΘΙΑ.

Και βλέπω πέρα τα παιδιά και τες αντρογυναίκες
γύρου στη φλόγα π' άναψαν και θλιβερά τη θρέψαν
μ' αγαπημένα πράματα και με σεμνά κρεββάτια,
ακίνητες, αστέναχτες, δίχως να ρίξουν δάκρυ.

Και 'γγίζ' η σπίθα τα μαλλιά και τα λυωμένα ρούχα.
Γλήγορα στάχτη να φανείς, οι φούχτες να γιομίσουν.

Είν' έτοιμα στην άσπονδη πλημμύρα των αρμάτων
δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά κι ελεύθεροι να μείνουν
εκείθε με τους αδελφούς, εδώθε με το Χάρο.

Αφηγήτρια:
Σαν ήλιος όπου ξάφνου 'σκεί
πυκνά και μαύρα νέφη,
τ' όρος βαρεί κατάραχα
και σπίτια ιδές στη χλόη.

Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά κι ελεύθεροι να μείνουν!

Αφηγήτρια:
Κι απ' όπου χαράζει ώς όπου βυθά,
τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον
από τούτο το αλωνάκι.

Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά κι ελεύθεροι να μείνουν!

ΠΑΛΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΝΑΝΤΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ...

"...ἀπὸ τὴν μικρότητα τοῦ τόπου, ὁ ὁποῖος παλεύει μὲ μεγάλες ἐνάντιες δυνάμεις, θέλει ἔβγουν οἱ Μεγάλες Οὐσίες".

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΝΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΡΜΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ...

"ΠΡΕΠΕΙ ΠΡΩΤΑ ΜΕ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΕΙ Ο ΝΟΥΣ
ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ Η ΚΑΡΔΙΑ ΘΕΡΜΑ ΝΑ ΑΙΣΘΑΝΘΕΙ
Ο,ΤΙ Ο ΝΟΥΣ ΣΥΝΕΛΑΒΕ"

(ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ, Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ)