Νon convenit ridiculum esse ita, ut ridiculus ipse videaris.
Δεν αρμόζει να αστειεύεται κανείς τόσο, ώστε να φτάνει στο σημείο να φαίνεται ο ίδιος γελοίος!
(Ηράκλειτος, απόσπ. 130)
Το απόσπασμα διασώζεται μόνο στα Λατινικά, στο Gnomologium Vaticanum (Monac. lat. I 19):
Νon convenit ridiculum esse ita, ut ridiculus ipse videaris, Heraclitus dixit.
Δεν αρμόζει να αστειεύεται κανείς τόσο, ώστε να φτάνει στο σημείο να φαίνεται ο ίδιος γελοίος, έλεγε ο Ηράκλειτος.
Ως προς την υπερβολή του γελοίου –του αστεϊσμού που αποσκοπεί στο να προκαλέσει γέλιο, ο Αριστοτέλης στα «Ηθικά Νικομάχεια» λέει τα εξής:
Οἱ μὲν οὖν τῷ γελοίῳ ὑπερβάλλοντες βωμολόχοι δοκοῦσιν εἶναι καὶ φορτικοί, γλιχόμενοι πάντως τοῦ γελοίου, καὶ μᾶλλον στοχαζόμενοι τοῦ γέλωτα ποιῆσαι ἢ τοῦ λέγειν εὐσχήμονα καὶ μὴ λυπεῖν τὸν σκωπτόμενον• οἱ δὲ μήτ᾽ αὐτοὶ ἂν εἰπόντες μηδὲν γελοῖον τοῖς τε λέγουσι δυσχεραίνοντες ἄγροικοι καὶ σκληροὶ δοκοῦσιν εἶναι. οἱ δ᾽ ἐμμελῶς παίζοντες εὐτράπελοι προσαγορεύονται, οἷον εὔτροποι• τοῦ γὰρ ἤθους αἱ τοιαῦται δοκοῦσι κινήσεις εἶναι, ὥσπερ δὲ τὰ σώματα ἐκ τῶν κινήσεων κρίνεται, οὕτω καὶ τὰ ἤθη.
Επομένως, η Υπερβολή τού γελοίου, λέγεται: Βωμολοχία, Φορτικότητα, και ο Υπερβολικός: Βωμολόχος και Φορτικός.
Η Έλλειψις τού γελοίου, λέγεται: Αγροικία, Σκληρότητα, και ο Ελλείπων: Άγροικος και Σκληρός.
Και η Μεσότης - το Μέτρον τού γελοίου, λέγεται: Ευτραπελία, Ευτροπία, και ο Μέσος: Ευτράπελος και Εύτροπος.
