Σύμφωνα με την παράδοση, ο καλύτερος πολεμιστής των Αρκάδων, ο Εύανδρος, γιος μιας νύμφης, κόρης του Λάδωνα και του Ερμή, προερχόμενος από την αρκαδική πόλη Παλλάντιον ίδρυσε μαζί με συντρόφους του στις όχθες του ποταμού Τίβερη μια πόλη. Η περιοχή πήρε το όνομα Παλλάντιον (σήμερα Παλάτιον). Επειδή ο οικιστικός αυτός πυρήνας υπήρξε η απαρχή για τη δημιουργία της Ρώμης, ο αυτοκράτορας Αντωνίνος μετέτρεψε το χωριό σε πόλη και απάλλαξε τους κατοίκους από φόρους.
Ο ιστορικός και γεωγράφος Στράβωνας (65 π.Χ. - 23 μ.Χ.) αναφέρει ότι η Ρώμη «Ελληνικόν είναι κτίσμα». Ο Πλούταρχος κάνει λόγο για την ύπαρξη εορτών στη Ρώμη προς τιμήν της Καρμέντα, γυναίκας του εποικιστή της Ρώμης Ευάνδρου από την Αρκαδία, όπως και για τον Λύκιο Απόλλωνα της Αρκαδίας. Ηταν λοιπόν φυσικό οι Ρωμαίοι να θεωρούν το αρκαδικό Παλλάντιον μητρόπολή τους. Το 1940 η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή ξεκίνησε έρευνες για τον εντοπισμό της αρκαδικής αυτής πόλης.
Δεν είναι λίγοι οι Ιταλοί που επισκέπτονται κάθε χρόνο τον νομό αναζητώντας τα ερείπια του αρχαίου Παλλάντιου. Δεν είχαμε, ωστόσο, πολλά να τους δείξουμε. Οι παλαιές ανασκαφές είχαν αποκαλύψει ένα μικρό τμήμα της αρχαίας ακρόπολης και τίποτα άλλο.
Η ανάγκη, όμως, να ανοίξουν κάποιοι αύλακες για να διοχετευθεί νερό στη λίμνη Τάκα, έργο απαραίτητο για περιβαλλοντικούς λόγους και χρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε., στάθηκε τελικά η αφορμή για τον εντοπισμό της πόλης. Σύμφωνα με τον έφορο Αρχαιοτήτων της Αρκαδίας Μιχάλη Πετρόπουλο, αποκαλύφθηκε τμήμα της οχύρωσης και σπίτια τής κάτω πόλης του αρχαίου Παλλάντιου. Ο εξαίρετος αρχαιολόγος εκφράζει την πίστη ότι θα βρεθούν τα όρια της πόλης και ερμηνεύει ως δημόσιο κτήριο το οικοδόμημα που έχει αποκαλυφθεί με μια σειρά από βάσεις κιόνων.
Κοντά στο αρχαίο Παλλάντιο ο Παυσανίας περιγράφει ένα δάσος με βελανιδιές και μέσα στην πόλη έναν ναό και λίθινα αγάλματα του Πάλλαντος (ιδρυτή) και του Ευάνδρου, όπως και της Δήμητρας και Κόρης. Στην κορυφή της ακρόπολης είδε ιερό των «Καθαρών Θεών», στους οποίους ορκίζονταν για τα πιο σημαντικά ζητήματα. Τώρα αρχίζουν όλα να ξαναζωντανεύουν.
Εν τω μεταξύ, οι διερευνητικές ανασκαφές για τη λίμνη Τάκα είχαν αποτέλεσμα να βρεθούν τα ίχνη κι άλλης μιας αρχαίας πόλης, της Μανθυρέας, την οποία οι ειδικοί τοποθετούσαν στην ευρύτερη περιοχή, κοντά στην αρχαία Τεγέα, όπως ανέφερε ο Παυσανίας. Η ανασκαφή είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο και δεν υπάρχουν ώς τώρα αποδείξεις για οργανωμένο οικισμό. Το έργο όμως επείγει και η ευχή των αρχαιολόγων είναι να τους δοθεί η ευκαιρία να το ολοκληρώσουν.
ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
