Η φυσική
μας κλίση μοιάζει με το χωράφι·
οι διδαχές
των διδασκάλων, με τους σπόρους·
η
παιδομάθεια, με την κατάλληλη εποχή τής σποράς·
το πρόσφορο
περιβάλλον μοιάζει με την τροφή που παρέχεται στα φυτά από τον αέρα που τα
περιβάλλει·
η φιλοπονία
αντιστοιχεί προς την καλλιέργεια∙
και ο
χρόνος όλα αυτά τα ενισχύει ώστε να αναπτυχθούν τέλεια.
Ἡ μὲν γὰρ
φύσις ἡμέων, ὁκοῖον ἡ χώρη·
τὰ δὲ
δόγματα τῶν διδασκόντων, ὁκοῖον τὰ σπέρματα· ἡ δὲ παιδομαθίη, τὸ καθ' ὥρην αὐτὰ
πεσεῖν εἰς τὴν ἄρουραν·
ὁ δὲ τόπος ἐν
ᾧ ἡ μάθησις, ὁκοῖον ἡ ἐκ τοῦ περιέχοντος ἠέρος τροφὴ γιγνομένη τοῖσι
φυομένοισιν·
ἡ δὲ
φιλοπονίη, ἐργασίη·
ὁ δὲ χρόνος
ταῦτα ἐνισχύει πάντα, ὡς τραφῆναι τελέως.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ