Καὶ διὰ τοῦτο εἰκότως αὐτὰ ἄκεα Ἡράκλειτος προσεῖπεν ὡς ἐξακεσόμενα τὰ δεινὰ καὶ τὰς ψυχὰς ἐξάντεις ἀπεργαζόμενα τῶν ἐν τῇ γενέσει συμφορῶν.
Γι’ αυτό και ευλόγως αυτά ο Ηράκλειτος τα ονόμασε «άκεα» (θεραπευτικά μέσα), καθώς θεραπεύουν τα δεινά και θέτουν τις ψυχές εκτός κινδύνου από τις συμφορές τού κόσμου τής γενέσεως!
(Ηράκλειτος, απόσπ. 68)
Το απόσπασμα αυτό διασώζει ο Ιάμβλιχος, στο «Περί Μυστηρίων», και προς πληρέστερη κατανόησή του -και αποφυγή πολλών παρερμηνειών που έχουν γίνει- είναι απαραίτητη η παράθεση τών συμφραζομένων:
«Αἱ δυνάμεις τῶν ἀνθρωπίνων παθημάτων τῶν ἐν ἡμῖν πάντῃ μὲν εἰργόμεναι καθίστανται σφοδρότεραι∙ εἰς ἐνέργειαν δὲ βραχεῖς καὶ ἄχρι τοῦ συμμέτρου προαγόμεναι χαίρουσι μετρίως καὶ ἀποπληροῦνται καὶ ἐντεῦθεν ἀποκαθαιρόμεναι πειθοῖ καὶ οὐ πρὸς βίαν ἀποπαύονται.
Διὰ δὴ τοῦτο ἔν τε κωμωδίᾳ καὶ τραγωδίᾳ ἀλλότρια πάθη θεωροῦντες ἵσταμεν τὰ οἰκεῖα πάθη καὶ μετριώτερα ἀπεργαζόμεθα καὶ ἀποκαθαίρωμεν∙ ἔν τε τοῖς ἱεροῖς θεάμασί τισι καὶ ἀκούσμασι τῶν αἰσχρῶν ἀπολυόμεθα τῆς ἐπὶ τῶν ἔργων ἀπ’ αὐτῶν συμπιπτούσης βλάβης.
Θεραπείας οὖν ἕνεκα τῆς ἐν ἡμῖν ψυχῆς καὶ μετριότητος τῶν διὰ τὴν γένεσιν προσφυομένων αὐτῇ κακῶν, λύσεώς τε ἀπὸ τῶν δεσμῶν καὶ ἀπαλλαγῆς χάριν τὰ τοιαῦτα προσάγεται.
Καὶ διὰ τοῦτο εἰκότως αὐτὰ ἄκεα Ἡράκλειτος προσεῖπεν ὡς ἐξακεσόμενα τὰ δεινὰ καὶ τὰς ψυχὰς ἐξάντεις ἀπεργαζόμενα τῶν ἐν τῇ γενέσει συμφορῶν.»
Οι δυνάμεις τών ανθρωπίνων παθημάτων που υπάρχουν εντός μας, όταν είναι εντελώς καταπιεσμένες καθίστανται σφοδρότερες∙ προαγόμενες όμως σταδιακά και σύμμετρα σε ενέργεια, δίνουν μετριασμένη χαρά κι έτσι εκπληρώνονται, εν συνεχεία δε αποκαθαιρόμενες με τὴν πειθώ και όχι με τὴν βία, παύουν να μας ενοχλούν.
Γι’ αυτό τον λόγο, στην Κωμωδία και την Τραγωδία, θεωρώντας αλλότρια πάθη γνωρίζουμε τα οικεία πάθη κι έτσι εργαζόμαστε ώστε να τα μετριάσουμε και τα αποκαθάρουμε∙ με ανάλογο τρόπο και κατά την τέλεση κάποιων ιερών θεαμάτων και ακουσμάτων απολυτρωνόμαστε από την βλάβη τών αισχρών έργων, που αποτελούν σύμπτωμα τών παθών.
Ένεκα θεραπείας, λοιπόν, της ψυχής μας και μετριασμού τών κακών που προσφύονται στην ψυχή, κατά τὴν είσοδό της στον κόσμο τής γενέσεως, χάριν λύσεώς της από τα δεσμά και απαλλαγής της από τα κακά, γίνονται όλα αυτά.
Γι’ αυτό και ευλόγως αυτά ο Ηράκλειτος τα ονόμασε «άκεα» (θεραπευτικά μέσα), καθώς θεραπεύουν τα δεινά και θέτουν τις ψυχές εκτός κινδύνου από τις συμφορές τού κόσμου της γενέσεως.
(Απόδοση αρχαίου κειμένου: Γιώργος Λαθύρης)
Γι’ αυτό και ευλόγως αυτά ο Ηράκλειτος τα ονόμασε «άκεα» (θεραπευτικά μέσα), καθώς θεραπεύουν τα δεινά και θέτουν τις ψυχές εκτός κινδύνου από τις συμφορές τού κόσμου τής γενέσεως!
(Ηράκλειτος, απόσπ. 68)
Το απόσπασμα αυτό διασώζει ο Ιάμβλιχος, στο «Περί Μυστηρίων», και προς πληρέστερη κατανόησή του -και αποφυγή πολλών παρερμηνειών που έχουν γίνει- είναι απαραίτητη η παράθεση τών συμφραζομένων:
«Αἱ δυνάμεις τῶν ἀνθρωπίνων παθημάτων τῶν ἐν ἡμῖν πάντῃ μὲν εἰργόμεναι καθίστανται σφοδρότεραι∙ εἰς ἐνέργειαν δὲ βραχεῖς καὶ ἄχρι τοῦ συμμέτρου προαγόμεναι χαίρουσι μετρίως καὶ ἀποπληροῦνται καὶ ἐντεῦθεν ἀποκαθαιρόμεναι πειθοῖ καὶ οὐ πρὸς βίαν ἀποπαύονται.
Διὰ δὴ τοῦτο ἔν τε κωμωδίᾳ καὶ τραγωδίᾳ ἀλλότρια πάθη θεωροῦντες ἵσταμεν τὰ οἰκεῖα πάθη καὶ μετριώτερα ἀπεργαζόμεθα καὶ ἀποκαθαίρωμεν∙ ἔν τε τοῖς ἱεροῖς θεάμασί τισι καὶ ἀκούσμασι τῶν αἰσχρῶν ἀπολυόμεθα τῆς ἐπὶ τῶν ἔργων ἀπ’ αὐτῶν συμπιπτούσης βλάβης.
Θεραπείας οὖν ἕνεκα τῆς ἐν ἡμῖν ψυχῆς καὶ μετριότητος τῶν διὰ τὴν γένεσιν προσφυομένων αὐτῇ κακῶν, λύσεώς τε ἀπὸ τῶν δεσμῶν καὶ ἀπαλλαγῆς χάριν τὰ τοιαῦτα προσάγεται.
Καὶ διὰ τοῦτο εἰκότως αὐτὰ ἄκεα Ἡράκλειτος προσεῖπεν ὡς ἐξακεσόμενα τὰ δεινὰ καὶ τὰς ψυχὰς ἐξάντεις ἀπεργαζόμενα τῶν ἐν τῇ γενέσει συμφορῶν.»
Οι δυνάμεις τών ανθρωπίνων παθημάτων που υπάρχουν εντός μας, όταν είναι εντελώς καταπιεσμένες καθίστανται σφοδρότερες∙ προαγόμενες όμως σταδιακά και σύμμετρα σε ενέργεια, δίνουν μετριασμένη χαρά κι έτσι εκπληρώνονται, εν συνεχεία δε αποκαθαιρόμενες με τὴν πειθώ και όχι με τὴν βία, παύουν να μας ενοχλούν.
Γι’ αυτό τον λόγο, στην Κωμωδία και την Τραγωδία, θεωρώντας αλλότρια πάθη γνωρίζουμε τα οικεία πάθη κι έτσι εργαζόμαστε ώστε να τα μετριάσουμε και τα αποκαθάρουμε∙ με ανάλογο τρόπο και κατά την τέλεση κάποιων ιερών θεαμάτων και ακουσμάτων απολυτρωνόμαστε από την βλάβη τών αισχρών έργων, που αποτελούν σύμπτωμα τών παθών.
Ένεκα θεραπείας, λοιπόν, της ψυχής μας και μετριασμού τών κακών που προσφύονται στην ψυχή, κατά τὴν είσοδό της στον κόσμο τής γενέσεως, χάριν λύσεώς της από τα δεσμά και απαλλαγής της από τα κακά, γίνονται όλα αυτά.
Γι’ αυτό και ευλόγως αυτά ο Ηράκλειτος τα ονόμασε «άκεα» (θεραπευτικά μέσα), καθώς θεραπεύουν τα δεινά και θέτουν τις ψυχές εκτός κινδύνου από τις συμφορές τού κόσμου της γενέσεως.
(Απόδοση αρχαίου κειμένου: Γιώργος Λαθύρης)
