Μνήμες από την «Τροία», έναν λησμονημένο αρχαίο οικισμό στο σημερινό Μοσχάτο, απ' όπου ξεκίνησε ο Τεύκρος για να ιδρύσει στα στενά του Ελλησπόντου τη γνωστή μας Τροία, του Πάρι και της ωραίας Ελένης, φέρνει τα τελευταία χρόνια η αρχαιολογική σκαπάνη. Η οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή έχει βάλει σε δουλειά τους αρχαιόλογους της ΚΣτ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Ελέγχοντας διάφορα οικόπεδα για τη χορήγηση άδειας ανέγερσης κτηρίων, αποκαλύπτουν λίγο λίγο τον Δήμο Ξυπέτης, όπως μετονομάστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ η Τροία του Μοσχάτου.
Η τελευταία ανασκαφή σε οικόπεδο επί της οδού Πειραιώς-Φλέμινγκ και Ν. Φαλήρου στον Δήμο Αγίου Ιωάννη Ρέντη, ακριβώς δίπλα στον Κηφισό, γειτνίαση που τους δυσκόλεψε πολύ γιατί ανέβλυζαν συνεχώς νερά, είχε τελικά εντυπωσιακά αποτελέσματα. Οι αρχαιολόγοι Αλεξάνδρα Συρογιάννη και Ιωάννης Συρόπουλος ανακάλυψαν ένα μεγάλο κτήριο υστερογεωμετρικών χρόνων, ένα τμήμα αρχαίας οδικής αρτηρίας που σώζει και το ένα ανάλημμά της, ένα τμήμα βοτσαλωτού δρόμου του 5ου αιώνα π.Χ. με τα δύο αναλήμματά του, όπου βρέθηκε συστάδα τάφων και βάθρο ταφικού μνημείου των κλασικών χρόνων.
«Πρόκειται για πολύ σημαντικές αρχαιότητες», σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας Εφη Λυγκούρη, «γιατί αποκαλύπτονται τμήματα του αρχαίου Δήμου Ξυπέτης». Ο δήμος αυτός βρισκόταν ανάμεσα στην Αθήνα και στο επίνειό της, τον Πειραιά. Μεγάλο τμήμα των «Μακρών Τειχών», που προστάτευαν την πόλη των Αθηνών, περνούσε από τον Δήμο Ξυπέτης και τα Τείχη έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία. Στο συγκεκριμένο οικόπεδο, όπου η εταιρεία «Ρέντης Α.Ε.» έχει σχεδιάσει να κτίσει τρία διώροφα οικοδομήματα για ένα εμπορικό κέντρο, δεν αποκλείεται και στην αρχαιότητα να ήταν Αρχαία Αγορά. Ετσι, τουλάχιστον ερμηνεύεται εκ πρώτης όψεως το μεγάλο κτήριο που αποκαλύφθηκε σε μήκος 19,65 μ. και πλάτος 13,40 μ. Είναι ένα μόνο τμήμα του αρχαίου οικοδομήματος, καθώς αυτό φαίνεται να συνεχίζεται και πέραν των ορίων του οικοπέδου. Είναι δηλαδή τεράστιο.
Είναι κτισμένο με αργούς λίθους και λάσπη και παρουσιάζει ιδιαίτερα προσεγμένη τοιχοποιία, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Περιμετρικά των τριών πλευρών του αναπτύσσονται δωμάτια, που επικοινωνούν μεταξύ τους και βγαίνουν σε εσωτερικό αίθριο. Σε ορισμένα από αυτά τα δωμάτια βρέθηκαν κτιστά θρανία, που παραπέμπουν σε κτήριο Αγοράς. Εξωτερικά περιβάλλεται από ισχυρό περίβολο. Τα θεμέλια του ορθογώνιου αυτού οικοδομήματος βρέθηκαν βόρεια της οδού.
Από τη συνολική εικόνα που έχει αποκομίσει συνθέτοντας τα κομμάτια του αρχαιολογικού παζλ της περιοχής, η Εφη Λυγκούρη πιστεύει ότι βαθμιαία έρχεται στο φως το Τετράκωμον των (τεσσάρων) Δήμων Ξυπέτης, Πειραιώς, Θυμοιτάδων (Κερατσίνι) και Φαλήρου, που συγκροτούσαν ένα θρησκευτικό κέντρο στο οποίο τελούνταν αγώνες προς τιμήν του ήρωα Ηρακλή, αφιερωμένοι και στη λατρεία του Διονύσου...
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
